Zaburzenia snu, cz.II

Na początek mały skrót z tego o czym było w części I. Wiemy już, że problemy ze snem bardzo często wiążą się z innymi zaburzeniami na tle psychicznym. Kiedy zasypiamy, zaczyna funkcjonować nasza podświadomość i wszystkie problemy, napięcia i stresy dnia codziennego wychodzą niejako na powierzchnię. Nie ma chyba osoby, która funkcjonuje bez napięć i problemów, jednak w życiu zdarzają się sytuacje kiedy stany te zwyczajnie potrafią człowieka przerosnąć. Próbuje on o tym nie myśleć, odsuwać od siebie uporczywe trudności- jednak jak to się mówi „to co wyparte, zawsze wraca”. W dużym uproszczeniu możemy powiedzieć, że mamy dwie drogi- albo będziemy przeżywać te trudności na jawie (niejako nieświadomi dlaczego nie możemy spać – o bezsenności w poprzednim wpisie), albo rozwiną się inne niż bezsenność problemy – i o tym dzisiaj.

Zanim jednak przejdę to meritum pozwolę sobie na krótkie podsumowanie, które jednak nie wyczerpuje złożoności tematu, ale może być pomocne – kiedy mogą występować problemy ze snem?

• w depresji
• w zaburzeniach lękowych
• w stanach silnego pobudzenia emocjonalnego
• w okresach szczególnie stresujących
• kiedy osoba nadużywa substancji psychoaktywnych, alkoholu, leków nasennych, uspokajających
• w zaburzeniach metabolizmu i układu hormonalnego

Jakie mamy jeszcze zaburzenia snu, oprócz najpopularniejszej- bezsenności?

Hipersomnia

To ten stan kiedy mimo przespanej nocy, w ciągu dnia wciąż czujemy się senni, niewyspani, zmęczeni. Oznacza to, że przesypiamy odpowiednią ilość godzin (7,8 godzin), tym samym zapewniając teoretycznie organizmowi czas na regenerację, jednak to nie wystarcza abyśmy czuli się wypoczęci. Wiąże się to również z tym, że możemy doświadczać niejako „napadów” snu w ciągu dnia.

O hipersomni możemy również mówić, gdy obserwujemy wydłużony stan przechodzenia do stanu czuwania po przebudzeniu, a także kiedy czas snu przekracza 10 godzin.

Co jest jeszcze istotne kiedy myślimy o hipersomni?

Podobnie jak w przypadku kiedy ogólnie mówimy o zaburzeniach snu, tak również tutaj możemy ją stwierdzić kiedy wykluczone zostaną przyczyny organiczne (fizyczne), a także gdy stan ten utrzymuje się przez jakiś dłuższy czas. Występowanie problemów w ciągu jednego, bądź dwóch dni nie jest niepokojące. Jednocześnie, analogicznie do bezsenności efekty hipersomni mają przełożenie w gorszym funkcjonowaniu pacjenta w życiu codziennym. Dzieje się tak, ponieważ odczuwają oni ciągłe zmęczenie i brak energii.

Szacuje się, że na hipersomnię cierpi ok. 4% populacji. Objawy hipersomni sa widoczne również w depresji atypowej, depresji maskowanej. U większości z tych osób można stwierdzić przyczyny takiego stanu poprzez wywiad psychologiczny i badania diagnostyczne.

Jednym z najprostszych testów, który można przeprowadzić w zaciszu domowym jest wykorzystanie tzw. skali senności Epworth. Test polega na określeniu prawdopodobieństwa zaśnięcia w kilku codziennych sytuacjach. Do każdej sytuacji jest możliwość dopasowania swojej odpowiedzi według skali:

0 – nigdy nie zasnę

1- mała możliwość zaśnięcia

2- średnia możliwość zaśnięcia

3- duża możliwość zaśnięcia

Jak duża jest zatem możliwość, że zaśniesz kiedy:

• Siedzisz i czytasz książkę?
• Siedzisz w miejscu publicznym (w trakcie zebrania, narady, w kinie)?
• W trakcie godzinnej jazdy jako pasażer?
• Leżysz i odpoczywasz po południu?
• Podczas rozmowy z kimś, siedząc?
• Kiedy oglądasz telewizję?
• Kiedy siedzisz spokojnie po bezalkoholowym obiedzie?
• W trakcie kilkunastominutowego postoju w korku, na światłach, itp.?

Poziom senności w skali Epworth to suma punktów przyznana wszystkich pytaniom. Wynik maksymalny jaki można uzyskać to 24 punkty. U przeciętnej osoby wynosi on jednak 6 pkt. W przypadku kiedy jest on wyższy niż 8 pkt. Możemy podejrzewać zaburzenia snu- w tym hipersomnię- warto wtedy udać się do specjalisty.

Jakie są objawy?

To co pierwsze można zaobserwować to zmęczenie, trudności w koncentracji, zapadanie w drzemki w ciągu dnia (niezależnie od miejsca, wykonywanej czynności), trudności z wybudzaniem się.

Ponadto obserwujemy również:

– spowolnienie w mowie

– brak energii

– pojawiające się uczucie senności po posiłku

– problemy z pamięcią

– stany rozdrażnienia i irytacji

– omamy przysenne

Co ważne osoby, które borykają się z tym problemem przejawiają również utratę zdolności do funkcjonowania w życiu zawodowym, rodzinnym i społecznym.